Uroczystości poprzedzające państwowy pogrzeb "Trzech Komandorów"
W 1952 r. straceni zostali kmdr por. Zbigniew Przybyszewski, kmdr Jerzy Staniewicz i kmdr Stanisław Mieszkowski, oskarżeni na podstawie fałszywych dowodów o "próbę obalenia władzy ludowej". Ich miejsce pochówku, przez lata nieznane, zostało zlokalizowane przez IPN na tzw. Łączce na warszawskich Powązkach. W sobotę 16 grudnia w Gdyni odbędzie się państwowy pogrzeb oficerów z udziałem Prezydenta RP.
Pogrzeb poprzedziły uroczystości, które odbyły się w piątek 15 grudnia w Helu. Trumny ze szczątkami oficerów zostały wystawione w tutejszym kościele pw. Bożego Ciała. Przy udekorowanych banderami wojennymi trumnach, wystawiona została wojskowa asysta honorowa. W mszy odprawionej przez dziekana Marynarki Wojennej ks. kmdr. Zbigniewa Rećkę, udział wzięły m.in. rodziny komandorów, wiceprezes IPN Krzysztof Szwagrzyk, dyrektor Departamentu Zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi BBN gen. bryg. Jarosław Kraszewski i inspektor Marynarki Wojennej kontradmirał Mirosław Mordel.W czasie mszy gen. Kraszewski wręczył przedstawicielom rodzin kadm. Staniewicza i kadm. Mieszkowskiego przyznane przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę za "wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczpospolitej Polskiej" Krzyże Oficerskie Orderu Odrodzenia Polski.
Po nabożeństwie trumny ze szczątkami oficerów zostały przewiezione na wojskowych pojazdach przed pomnik Obrońców Helu. W tej części uroczystości wziął udział szef MON Antoni Macierewicz.
Przed pomnikiem Obrońców Helu wieniec od Prezydenta RP Andrzeja Dudy złożył gen. bryg. Jarosław Kraszewski.
Następnie trumny ze szczątkami oficerów zostały w uroczystym kondukcie przewiezione do helskiego portu, gdzie przeniesiono je na pokłady okrętów Marynarki Wojennej, które przeszły z nimi do portu w Gdyni, a następnie wystawione zostały w kościele Marynarki Wojennej pw. Matki Boskiej Częstochowskiej.
Trzech oficerów Marynarki Wojennej - kadm. Stanisław Mieszkowski, kadm. Jerzy Staniewicz i kmdr Zbigniew Przybyszewski - zostało zabitych strzałami w głowę w grudniu r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie. Na śmierć skazano ich w procesie, w którym - za rzekome szpiegostwo i dywersję - sądzonych było w sumie siedmiu komandorów. Wszyscy oficerowie jeszcze przez II wojną światową służyli w polskiej marynarce i w kampanii wrześniowej brali udział w obronie Helu.
Miejsce pochówku trzech zamordowanych oficerów przez długi czas nie było znane. Dopiero w ostatnich latach, w efekcie prowadzonych przez zespół pod kierownictwem prof. Krzysztofa Szwagrzyka IPN prac, zidentyfikowano je wśród szczątków znalezionych na tzw. Łączce - w kwaterze "Ł" Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. Szczątki kmdr. por. Zbigniewa Przybyszewskiego i kmdr. Stanisława Mieszkowskiego zidentyfikowano w 2014 r., kmdr. Jerzego Staniewicza - w 2016 r.
W 1956 r. wszystkich oficerów skazanych w procesie nazywanym "procesem komandorów" zrehabilitowano.
Źródło: PAP
Fot.: 3. Flotylla Okrętów
