Posiedzenie RBN na temat wyników Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

08.11.2012

Posiedzenie RBN na temat wyników Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego

W czwartek 8 listopada br. w siedzibie Biura Bezpieczeństwa Narodowego odbyło się posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego poświęcone rezultatom Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego (SPBN). Problematyka ta została przedstawiona przez sekretarza RBN ministra Stanisława Kozieja, który w trakcie trwania przeglądu pełnił funkcję przewodniczącego Komisji SPBN.

Rada Bezpieczeństwa Narodowego pozytywnie oceniła rezultaty Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego i jednomyślnie przyjęła jego generalne wnioski i rekomendacje.

System bezpieczeństwa narodowego Polski charakteryzuje się podejściem resortowym i nie ma spójnego, zintegrowanego charakteru. Stan ten był jednym z głównych powodów podjęcia przez Prezydenta RP decyzji o przeprowadzaniu Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego.

Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego był pierwszym tego typu przeglądem w Polsce. Polegał on na kompleksowej i całościowej analizie stanu bezpieczeństwa narodowego oraz przedstawieniu możliwych kierunków (opcji) działania w sferze polityki bezpieczeństwa oraz przygotowania systemu bezpieczeństwa narodowego.

W przeglądzie dokonano analizy interesów narodowych i celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa oraz prognozy (w perspektywie dwudziestoletniej) kształtowania się środowiska bezpieczeństwa Polski w wymiarze globalnym, regionalnym i krajowym. Komisja uznała, iż najbardziej prawdopodobny wydaje się ewolucyjny scenariusz zmian w otoczeniu międzynarodowym, znacznie mniej prawdopodobna jest gwałtowna dezintegracja obecnego systemu lub wyraźne przyspieszenie procesów integracyjnych.

Na podstawie tej prognozy wypracowane zostały trzy opcje strategicznego działania Polski umożliwiające realizację interesów narodowych.

Opcją rekomendowaną jest zrównoważone umiędzynarodowienie i usamodzielnienie bezpieczeństwa Polski, zakładające wzmacnianie więzi sojuszniczych oraz relacji dwustronnych z najważniejszymi partnerami i uwiarygodnienie przez to zewnętrznych filarów bezpieczeństwa z jednoczesną gotowością do samodzielnego działania w sytuacjach, w których pełna wiarygodność sojusznicza nie może być gwarantowana. Innymi opcjami jest możliwość maksymalnego umiędzynarodowienia bezpieczeństwa Polski lub konieczność autarkii strategicznej.

Najważniejszym efektem przeglądu jest przedstawienie rekomendacji operacyjnych oraz przygotowawczych systemu bezpieczeństwa narodowego. W działaniach Polski jako priorytetowe wskazano wzmacnianie własnej gotowości i zdolności zapewniania bezpieczeństwa, wraz z jednoczesnym działaniem na rzecz konsolidacji NATO wokół funkcji obronnej oraz rozwoju Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej, w tym nowelizacji strategii bezpieczeństwa UE, a także rozwijanie strategicznego partnerstwa ze Stanami Zjednoczonymi. 

Natomiast pożądany kierunek doskonalenia, rozwoju i transformacji systemu bezpieczeństwa narodowego powinien zakładać zrównoważone integrowanie systemu bezpieczeństwa narodowego polegające na przygotowaniu go do właściwego wykorzystywania zarówno szans wynikających ze współpracy międzynarodowej, jak i racjonalnie umacnianych zdolności sukcesywnie konsolidowanego narodowego potencjału bezpieczeństwa. Powinno się o przejawić w szczególności w integracji systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (ustawa o zintegrowanym kierowaniu bezpieczeństwem narodowym); profesjonalizacji operacyjnych ogniw wykonawczych (wojsko, dyplomacja, służby itp.); powszechności przygotowań w sferze bezpieczeństwa podmiotów społecznych i gospodarczych (plany, programy, szkolenie) oraz obywateli (edukacja na rzecz bezpieczeństwa).

Na podstawie raportu SPBN w pierwszej kolejności zostanie opracowana pierwsza w dziejach Polski Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego oraz nowa Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP, a także Polityczno-Strategiczna Dyrektywa Obronna.

***

Skrócona informacja o rezultatach Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego

Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowy został przeprowadzony na podstawie zarządzenia Prezydenta RP z 24 listopada 2010 roku. Na potrzebę przeprowadzenia takiego przeglądu wskazywała Strategia Bezpieczeństwa Narodowego z 2007 roku. Celem przeglądu była całościowa ocena stanu bezpieczeństwa narodowego RP i sformułowanie wniosków dotyczących strategicznych celów i sposobów działania państwa w dziedzinie bezpieczeństwa oraz przygotowania systemu bezpieczeństwa narodowego. W wyniku prac komisji opracowany został Raport Komisji Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego, który został przekazany Prezydentowi RP we wrześniu 2012 r. Dokument ten ma charakter niejawny. Dodatkowo w wyniku przeglądu zostanie opracowana Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego, jako jawna, bardziej ogólna prezentacja wyników SPBN.

Przegląd przeprowadzono w czterech obszarach problemowych. W pierwszym obszarze dokonano oceny Polski jako podmiotu bezpieczeństwa narodowego oraz zaproponowano na tej podstawie katalog interesów narodowych i celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa. W drugim obszarze problemowym przeprowadzono kompleksową analizę środowiska bezpieczeństwa w ujęciu zewnętrznym i wewnętrznym we wszystkich jego obszarach, zarówno militarnym, jak i niemilitarnym, oraz określono strategiczne scenariusze kształtowania się przyszłych warunków bezpieczeństwa Polski. W trzecim obszarze problemowym opracowano – na podstawie rezultatów prac w pierwszym i drugim obszarze – możliwe i pożądane opcje koncepcji działań strategicznych, zasady i sposoby osiągania celów strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa oraz zadania strategiczne w poszczególnych sektorach bezpieczeństwa. W czwartym obszarze opracowano natomiast – stosownie do zadańi wymagań określonych w trzecim obszarze – strategiczne opcje przygotowań państwa w dziedzinie bezpieczeństwa.

Powyższym obszarom problemowym podporządkowano strukturę organizacyjną Komisji odpowiedzialnej za merytoryczny i organizacyjny przebieg Przeglądu. W jej skład weszły cztery Zespoły Problemowe, Zespół Doradczo-Konsultacyjny oraz Sztab Komisji.

Praca Komisji przeprowadzana była w ramach konferencji plenarnych, seminariów problemowych oraz warsztatów dotyczących problematyki poszczególnych zespołów. Służyły one wymianie poglądów oraz stanowiły istotną pomoc w formułowaniu wniosków, które zostały uwzględnione w dokumentach końcowych Przeglądu.

Przegląd przeprowadzono w czasie 22 miesięcy. W prace nad Przeglądem zaangażowano szerokie grono przedstawicieli różnych środowisk, w tym struktur rządowych i samorządowych, organizacji pozarządowych i środowisk akademickich zajmujących się sprawami bezpieczeństwa, szefów komisji parlamentarnych właściwych w sprawach bezpieczeństwa, byłych szefów BBN oraz niezależnych ekspertów z różnych dziedzin bezpieczeństwa. Tak reprezentatywne grono zapewniło możliwość profesjonalnej, wszechstronnej i otwartej dyskusji o sprawach bezpieczeństwa państwa, w tym przedstawienia dorobku w tej dziedzinie najważniejszych ośrodków i instytucji naukowych i akademickich oraz społecznych: Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Obrony Narodowej, Szkoły Głównej Handlowej, Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego, Fundacji DemosEuropa, Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego i wielu innych.