Spotkanie z uczestnikami sesji Zgromadzenia Parlamentarnego NATO - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

29 maja 1999 roku prezydent RP Aleksander Kwaśniewski gościł w ogrodach Pałacu Prezydenckiego w Warszawie przedstawicieli Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, którzy uczestniczyli w dniach 27 - 31 maja 1999 r. w wiosennej sesji Zgromadzenia w Warszawie. Podczas spotkania prezydent Aleksander Kwaśniewski wygłosił przemówienie:

"Ekscelencje! Szanowni Państwo!

Gościć tak znakomite grono osobistości to dla mnie honor i satysfakcja. Cieszę się z faktu, że Warszawa jest miejscem obrad Zgromadzenia Północnoatlantyckiego. Serdecznie witam wszystkich sojuszników Polski. Serdecznie witam naszych partnerów.

Zgromadzenie obraduje w stolicy kraju, który jest nowym członkiem NATO. Staż członkowski Polski liczy dwa miesiące. Jednak nasz staż, polegający na uczestnictwie w wartościach euroatlantyckiej cywilizacji, to przestrzeń wielu wieków. Przykładem może być tradycja polskiego parlamentaryzmu, która liczy ponad pięć stuleci.

Przyjęcie Polski, Czech i Węgier do NATO było ostatecznym potwierdzeniem przełomowych przemian w Europie i zasypania jałtańskich podziałów. Chlubimy się, że w zapoczątkowaniu i umacnianiu tych demokratycznych przemian Polska miała znaczący udział. Udało się je przeprowadzić tak, iż nie zachwiały stabilnością europejską. Polska i region środkowoeuropejski okazała się producentem stabilności. Jest to nasz ważny wkład w potencjał NATO, które jest nie tylko sojuszem obronnym, ale także współtwórcą nowej architektury bezpieczeństwa, zaufania i integracji w Europie.

Szanowni Państwo!

W ciągu 50 lat swego istnienia NATO dobrze zdało swój dziejowy egzamin, chroniąc pokój, demokrację i prawa człowieka. Dzisiaj Sojusz stoi przed nowym, bardzo poważnym wyzwaniem. Na Bałkanach rozgrywają się tragiczne wydarzenia, wobec których nie mogliśmy pozostać obojętni.

Polska, tuż po wstąpieniu do NATO, postawiona została w trudnej sytuacji. Jednak w sprawie tak zasadniczej nie mieliśmy wątpliwości. Z całą odpowiedzialnością uczestniczymy we wspólnych decyzjach Sojuszu. Pamiętamy, co podpowiada nasza historia. W przededniu 60 rocznicy wybuchu II wojny światowej trzeba to przypomnieć - tu w Warszawie, mieście szczególnie doświadczonym, niemal całkowicie zniszczonym przez najeźdźcę. Na siłę zła nie można odpowiadać biernością i ustępstwami. Ci, co nie chcieli w 1939 roku umierać za Gdańsk, musieli potem w dramatycznych zmaganiach bronić własnej wolności.

Dlatego też właśnie my, Polacy, na miarę naszych możliwości uczestniczymy w akcji mającej zapobiec katastrofie humanitarnej w Kosowie. Gotowi jesteśmy, wspólnie z sojusznikami i innymi państwami, do realizacji misji pokojowej na tym terenie. Z nadzieją obserwujemy przesłanki, świadczące o nowych możliwościach dyplomatycznego rozwiązania konfliktu. Opowiadamy się za powiązaniem rozstrzygnięć pokojowych z realizacją paktu stabilizacyjnego dla Bałkanów.

Panie i Panowie!

Aby Europa mogła w przyszłości uniknąć podobnych konfliktów, potrzebne jest wychodzenie naprzeciw staraniom tych krajów spoza dawnej "żelaznej kurtyny", które umacniają stabilność w regionie i na kontynencie, które przyczyniają się do sukcesów demokracji, rządów prawa i gospodarki rynkowej. NATO trzeba widzieć jako jedną z dwóch, wraz z Unią Europejską, podstawowych organizacji, które pomagają Europie zrastać się w jeden organizm, poprzez nieustanne poszerzanie strefy stabilności, bezpieczeństwa i rozwoju.

Dlatego deklaracje o polityce otwartych drzwi Sojuszu trzeba konsekwentnie zamieniać w czyny. Realne gwarancje bezpieczeństwa powinny objąć kolejne kraje. Logicznym następstwem coraz ściślejszej współpracy poszczególnych państw z Sojuszem musi być - tak jak w przypadku Polski, Czech i Węgier - konkretna perspektywa członkostwa w NATO. Przyjęty na szczycie w Waszyngtonie "Membership Action Plan" jest dobrą drogą do tego celu. Polska jest przekonana, że rola wschodniej rubieży NATO przypada nam tylko na czas przejściowy. Zahamowanie procesu rozszerzenia Sojuszu byłoby zakwestionowaniem logiki zmian w Europie. Cieszymy się, że wśród krajów aktywnie aspirujących do NATO są nasi dobrzy sąsiedzi, Litwa i Słowacja, a także kraje naszego regionu i bliskie nam poprzez podobieństwo doświadczeń: Łotwa, Estonia, Rumunia, Słowenia, Bułgaria oraz Albania i Macedonia. Liczymy na rozwój dialogu NATO z Rosją i Ukrainą.

Szanowni Państwo!

W strategicznej koncepcji NATO ważne miejsce zajmuje zarysowująca się idea europejskiej tożsamości obronnej. Pytania o kształt europejskiego filaru NATO są istotne dla Polski, czterdziestomilionowego kraju w środku Europy, który członkostwo w Sojuszu pragnie niedługo już połączyć z członkostwem w Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, że spoistość i skuteczność NATO zależy od trwałości więzi transatlantyckiej. Dzisiejsza sytuacja w Europie pokazuje, jak bardzo uzasadniona jest sojusznicza obecność tutaj Stanów Zjednoczonych Ameryki. Jednocześnie Europa musi być gotowa do podejmowania swoich własnych, europejskich wyzwań w taki sposób, że będzie to dla europejskich sojuszników oznaczało więcej samodzielności, a zarazem więcej odpowiedzialności. Budując europejski filar NATO w wymiarze nie tylko politycznym, ale także militarnym i organizacyjnym, trzeba wiązać samodzielność - która pragnie być skuteczna w działaniu - z koniecznością zwiększenia własnego wysiłku.

Panie i Panowie!

Zgromadzenie Północnoatlantyckie to ważna platforma polityczna. Jesteście Państwo w stanie przyczyniać się do pogłębiania pozytywnych zmian w Europie i na świecie, przekonywać dla naszych wspólnych celów opinię publiczną.

My w Polsce dobrze pamiętamy, i wysoko cenimy fakt, że nasi parlamentarzyści mogli brać udział w pracach tego Zgromadzenia także w czasie, gdy zabiegaliśmy o akcesję. Jesteśmy radzi, że dziś gościmy Państwa w Polsce.

Jestem przekonany, że warszawska sesja Zgromadzenia Północnoatlantyckiego zapisze się jako ważne miejsce debaty o przyszłości Sojuszu i wkraczającej w wiek XXI Europy. Jestem przekonany, że czerpać z niej będziecie Państwo inspirację do dialogu, do przenoszenia zarysowanych tu pytań, koncepcji i wizji w obręb swoich społeczeństw. Rad jestem bardzo, że głos mego kraju, Polski, wpisuje się w sposób coraz bardziej znaczący w tę międzynarodową debatę. Dziękuję Państwu za uwagę."

Głównym tematem debaty plenarnej Zgromadzenia Parlamentarnego NATO była sytuacja w Kosowie. Parlamentarzyści potępili politykę prezydenta Miloszevicia wobec Kosowa, wyrazili poparcie dla akcji NATO oraz poparli plany stabilizacji politycznej i gospodarczej na Bałkanach. Podkreślono, że Zgromadzenie poprze wieloetnicze, demokratyczne i autonomiczne Kosowo z poszanowaniem integralności terytorialnej Jugosławii. Parlamentarzyści byli zdania, że plany stabilizacji polityczno-ekonomicznej powinny opierać się na bliskiej współpracy instytucji międzynarodowych: onz, UE, obwe oraz NATO. Podkreślono też rolę Rosji w rozwiązaniu konfliktu. W raporcie przedstawionym w Komisji Obywatelskiej Zgromadzenia dotyczącym sytuacji w Kosowie stwierdzono, że "działania zbrojne w Kosowie są zgodne z prawem międzynarodowym" oraz bronią praw człowieka, które są wartością nadrzędną.

Na zakończenie sesji Zgromadzenie przyjęło Deklarację w sprawie Kosowa, której tekst przedstawiamy poniżej:

THE WARSAW PLENARY DECLARATION on KOSOVO

1. We, the members of the NATO Parliamentary Assembly* (NATO PA) gathered at our Spring Plenary in Warsaw have adopted the following Declaration of support for the objectives of NATO in its campaign to establish conditions making it possible for refugees to return in safety to Kosovo and to secure peace and stability in the region. As public representatives we reflect the opinions of our peoples who wholly reject the practices of the Milosevic regime. We are convinced that the peace proposals contained in this Declaration fully respect the human rights of all the citizens of the region, including those of the Federal Republic of Yugoslavia and that, whilst most regrettable, the use of coercion to protect human rights, is in these circumstances justifiable;

2. We believe that the policy of the government of the Federal Republic of Yugoslavia (FRY) in Kosovo represents a fundamental challenge to the values for which NATO has stood since its foundation - democracy, human rights and the rule of law;

3. We totally condemn the policies of President Milosevic and his regime - the expulsions, murders and other atrocities committed against innocent civilians. We must demonstrate, governments and parliaments together, that there is no place in Europe for the kind of leadership in the FRY which permits the violent abuse of human rights that has been, and is, occurring. This campaign of terror cannot be allowed to succeed;

4. We reaffirm that there can be no lasting peace without justice. Atrocities against the people of Kosovo by FRY military, police and paramilitary forces violate international law. President Slobodan Milosevic and those others responsible for the systematic campaign of violence and

destruction against innocent Kosovar civilians and for the forced deportation of hundreds of thousands of refugees will be held accountable for their actions in accordance with international law and the relevant resolutions of the United Nations Security Council. While the actions of the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia may complicate diplomatic negotiating efforts, international support for the rule of law and the protection of human rights and fundamental freedoms remains paramount;

5. We express our solidarity with the Kosovar people and with the refugees; we deplore the loss of innocent lives; we appreciate the efforts of our military forces operating in difficult circumstances;

6. We fully share the objectives of the international community as stated by the UN Secretary General and reaffirmed by the European Union: a peaceful, multi-ethnic, democratic and autonomous Kosovo where all its people can live in security and enjoy universal human rights and freedoms on an equal basis. The NATO PA fully supports these objectives in full respect of the territorial integrity of the FRY;

7. We fully support the objectives being pursued by the military action undertaken by NATO against the FRY aimed at ending the suffering of the Kosovars and securing their return to their rightful homes under effective international protection. This military action is directed not at the Serb and Montenegrin people, whose suffering we deeply regret, but at the policies of the regime in Belgrade which is to be blamed as solely responsible for any loss occurred in the FRY;

8. We reaffirm that a peaceful settlement of the conflict requires President Milosevic to comply with the following demands consistent with the Statement on Kosovo issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Washington, D.C., on April 23-24, 1999:

a) a verifiable stop to all military action and the immediate ending of violence and repression in Kosovo by FRY forces;

b) the withdrawal from Kosovo of military, police and paramilitary forces;

c) the stationing in Kosovo of an international military presence;

d) the unconditional and safe return of all refugees and displaced persons to their homes and unhindered access to them by humanitarian aid organisations;

e) a credible demonstration of his willingness to work for the establishment of a political framework agreement for a lasting solution to the problem of Kosovo;

9. We would register strong support for the general principles contained in the statement agreed by the G-8 Foreign Ministers in their meeting in Bonn, Germany, Thursday 6 May 1999, and their full implementation. We believe that every effort must be made to follow up the G-8 decision to translate their statement into a UN Security Council resolution under chapter VII of the UN Charter and we believe that the acceptance of the statement by the FRY would be a positive step;

10. We support all diplomatic efforts by our governments, bilaterally and multilaterally, to bring about a resolution of the conflict. We acknowledge and welcome the efforts made by the Russian government and parliamentarians with the aim of bringing about a long-term solution in Kosovo;

11. Beyond Kosovo, it is our conviction that a lasting order of peace and security in Europe is facilitated by close co-operation between NATO and Russia. We are ready to work with our partners in the Russian parliament in order to find common ground on this crisis and on any major future challenge to Europe`s security.

12. We acknowledge and welcome the courageous support that states from the region are providing to the NATO operations in Kosovo. We welcome NATO`s commitment, in the context of the Membership Action Plan adopted in Washington, to assist those countries in the region who seek to accelerate their membership in the Alliance. We pledge to do our utmost, through our own Rose-Roth programme, to support these efforts;

13. We also pledge our support to the democratically elected government of President Djukanovic in Montenegro and commit ourselves to involving Montenegrin lawmakers in Assembly activities, pending a democratisation of the entire FRY;

14. We express our solidarity with the refugees of Kosovo and commend all efforts by government and non-governmental organisations to alleviate their plight. We appeal to our governments to assist Albania and the former Yugoslav Republic of Macedonia with the construction of reception facilities and with financial assistance to avoid disruption of their economies and, where appropriate, by other means of actively helping them shoulder this heavy burden, for example, by accepting, with an equitable distribution, additional numbers of displaced persons for temporary shelter in Western Europe and North America;

15. We wish to support all efforts by Yugoslav democratic opposition groups to bring about democratic change in their country. We affirm that a democratic Yugoslavia has its place among the community of European states;

16. We are convinced that the NATO nations should commit themselves firmly to the promotion of economic development in South Eastern Europe. Therefore, we support all efforts by our governments to devise early plans for the comprehensive economic and political stabilisation of South Eastern Europe and the democratisation of the region and to earmark corresponding resources so that appropriately phased reconstruction can begin immediately after a cease-fire. These plans should include compensation for damage suffered by the countries neighbouring Yugoslavia and should be followed by designed strategies for their future development and integration in the European Union. We invite all states to cooperate in an effort to agree a stability pact as has been proposed by the European Union presidency. We believe these plans must be based on close co-operation and co-ordination between international institutions, including the United Nations, the European Union, the OSCE and NATO, with NATO playing a leading role in the military deployment which will be essential to the long-term stabilisation of Kosovo and the return of the refugees.

*Formerly the North Atlantic Assembly

Podczas plenarnych obrad Zgromadzenia Parlamentarnego NATO w Warszawie podjęto również - po raz pierwszy - problematykę europejskiego filaru bezpieczeństwa na obszarze transatlantyckim. Wyrażono potrzebę ściślejszej współpracy w Europie w dziedzinie polityki obronnej.

Stała Komisja Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, grupująca przewodniczących narodowych delegacji, przyjęła deklarację w sprawie sytuacji na Białorusi. W deklaracji tej stwierdza się m.in., że z upływem terminu końca kadencji prezydentury Aleksandra Łukaszenki, tzn. 20 lipca 1999 roku, nie będzie on uważany za demokratycznie wybraną głowę państwa. W deklaracji wezwano A. Łukaszenkę i jego rząd do przywrócenia demokracji na Białorusi, przestrzegania praw człowieka i wolności mediów oraz niezwłocznego uwolnienia z więzienia liderów opozycji, w tym m.in. byłego premiera Michaiła Czyhira.

Zgromadzenie Północnoatlantyckie/ Zgromadzenie Parlamentarne NATO

Zgromadzenie Północnoatlantyckie (North Atlantic Assembly - NAA) jest niezależnym od Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO) zgromadzeniem parlamentarzystów państw członkowskich Sojuszu i stanowi polityczne zaplecze NATO. Od 1 czerwca 1999 roku Zgromadzenie używa nowej nazwy: Zgromadzenie Parlamentarne NATO (ZP NATO) (NATO Parliamentary Assembly).

Zgromadzenie Północnoatlantyckie zostało utworzone w 1955 roku. Zasadniczym celem jego działalności jest wyrażanie opinii w najważniejszych sprawach dotyczących NATO oraz wzajemna wymiana poglądów i informacji, a także współpraca międzyparlamentarna w zakresie bezpieczeństwa i obronności. Decyzje podejmowane przez Zgromadzenie nie są wiążące dla organów Sojuszu. Mają one charakter opinii prezentowanych przede wszystkim parlamentom i rządom państw członkowskich NATO oraz sekretarzowi generalnemu NATO.

W sferze zainteresowań Zgromadzenia są także sprawy transformacji w strefie postradzieckiej. W 1989 roku NAA nawiązało współpracę z państwami Europy Środkowo-Wschodniej (w tym także z Polską), a poprzez program Rose-Roth Initiative wspierane są wschodnie demokracje parlamentarne oraz prowadzona jest wymiana poglądów dotyczących zagadnień bezpieczeństwa międzynarodowego, polityki zagranicznej oraz cywilnego zwierzchnictwa i demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi.

*

W skład Zgromadzenia Parlamentarnego NATO wchodzą delegacje parlamentarne wszystkich (obecnie 19) państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego, tj. łącznie 214 przedstawicieli, w tym 12 polskich parlamentarzystów - 3 senatorów i 9 posłów. Na zasadach członków stowarzyszonych w pracach Zgromadzenia uczestniczą delegacje parlamentarzystów państw partnerskich, krajów Basenu Morza Śródziemnego i Skandynawii.

Zgromadzenie zbiera się dwa razy w roku: na wiosennych i jesiennych sesjach plenarnych. Kolejne sesje odbywają się w poszczególnych państwach członkowskich Sojuszu. Siedzibą Sekretariatu Międzynarodowego jest Bruksela.

W ramach Zgromadzenia działa 5 stałych komisji: polityczna, obrony i bezpieczeństwa, ekonomiczna, nauki i techniki oraz spraw obywatelskich. Co dwa lata na sesji jesiennej Zgromadzenie wybiera przewodniczącego, czterech wiceprzewodniczących i skarbnika (Biuro Zgromadzenia). Obecnie przewodniczącym jest Javier Ruperez (Hiszpania).

Więcej informacji na temat ZP NATO można znaleźć pod internetowym adresem: http://www.sejm.gov.pl/zpa/zpa.html