220. rocznica ustanowienia Orderu Virtuti Militari - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

Uroczystości zostały poprzedzone złożeniem wieńca przez delegację Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari przed sarkofagiem z prochami Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w Bazylice Archikatedralnej św. Jana Chrzciciela.

W ramach obchodów została odprawiona msza święta w Katedrze Polowej Wojska Polskiego celebrowana przez Biskupa Polowego WP Józefa Guzdka. Po nabożeństwie, odbyła się uroczysta zmiana posterunku honorowego przed Grobem Nieznanego Żołnierza, składanie wieńców przez przedstawicieli miast odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari – Warszawy, Lwowa i Verdun. Następnie z udziałem członków Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz prezydent Warszawy Hanny Gronkiewicz-Waltz  zasadzono w Ogrodzie Saskim Drzewo Pamięci Orderu Virtuti Militari. Odsłonięto również tablicę pamiątkową na pobliskim budynku Dowództwa Garnizonu Warszawa.

Podczas głównych uroczystości, które odbyły się na Dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego prezydent Bronisław Komorowski  zaapelował, aby tradycja Virtuti Militari była ciągle tradycją żywą, przechowywaną i przeżywaną w jednostkach wojskowych, ale przede wszystkim obecną w pamięci rodzin.

- W sposób szczególny chciałbym zwrócić się do Dam i Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, którzy są dzisiaj z nami, do tych, którzy dziś z nami być nie mogą ze względu na stan zdrowia, do potomków rodzin dzielnych, dobry żołnierzy, którzy walczyli o wolną Polskę od czasu bitwy pod Zieleńcami, przez czasy powstań narodowych, zwycięskiej wojny 1920 roku, przez czasy od 1939 roku po 1945 – zmagań wojennych, także tu w powstańczej Warszawie z serdecznym apelem, z prośbą, by dostrzegając fakt, że historia, upływ czasu zamyka w jakiejś mierze kolejny rozdział w historii orderu Virtuti Militari, żebyśmy wspólnym wysiłkiem zadbali o to, aby tradycja Virtuti Militari była ciągle tradycją żywą, przechowywaną i przeżywana w jednostkach wojskowych dziedziczących tradycję dywizji odznaczonych tym pięknym orderem, ale przede wszystkim poprzez aktywną pamięć w rodzinach – mówił B. Komorowski.

Prezydent zaznaczył, że jest takie szczególne dzieło - Stowarzyszenie Rodzin Potomków Posłów Sejmu Wielkiego - tego Sejmu, który zaowocował Konstytucją 3 Maja. - To jest źródło słusznej dumy i słusznego poczucia współodpowiedzialności, współuczestnictwa w rzeczach wielkich i wspaniałych, służących Polsce. Tak samo można pomyśleć o tradycji Virtuti Militari – powiedział B. Komorowski.

- Byłoby rzeczą wspaniałą, gdyby w oparciu o te jednostki wojskowe, korzystając z potencjału organizacyjnego, mogło powstać stowarzyszenie potomków Dam i Kawalerów orderu Virtuti Militari. Tak, aby zorganizowana wspólnie wielka siła tradycji polskich rodzin, tradycji wolnościowych, tradycji służenia ojczyźnie aż do końca - trwała i służyła, dzisiaj i w przyszłości, pamięci i kształtowaniu postaw obywatelskich, postaw patriotycznych następnych polskich pokoleń - dodał.

Prezydent zadeklarował, że chciałby być pomocny w tworzeniu stowarzyszenia, które może być najlepszą odpowiedzią na fakt, że zamyka się kolejny rozdział w dziejach orderu.

Bronisław Komorowski przypominając historię orderu podkreślał, że to wielkie polskie odznaczenie za odwagę i dzielność towarzyszyło walce o polską wolność i niepodległość. Zaznaczył, że ile razy Polska rwała się ku wolności albo ją odzyskiwała zawsze odradzał się order Virtuti Militari.

Bronisław Komorowski podziękował za przekazanie na jego ręce orderu Virtuti Militari gen. Stanisława Nałęcz-Komornickiego - człowieka, który - jak podkreślał prezydent - walczył o Polskę i w Powstaniu Warszawskim i na froncie, a potem stanął do służby dla odrodzonego, niepodległego, demokratycznego państwa polskiego, stając na czele kapituły orderu Virtuti Militari.

- Służył do końca, zginął w katastrofie na lotnisku w Smoleńsku i sam sobą - ale także jego odznaczenie Virtuti Militari - jest dowodem na to, że ci, którzy noszą, nosili to piękne odznaczenie, zaznaczają całym życiem zdolność do służenia Polsce do końca – ocenił Bronisław Komorowski.

Order gen. Stanisława Nałęcz-Komornickiego trafił do kaplicy w Pałacu Prezydenckim, a ostatecznie znajdzie się w Gabinecie Orderu Wojennego Virtuti Militari w Belwederze.

W czasie uroczystości prezydentowi zostały przekazane znaki identyfikacyjne jednostek wojskowych, utożsamianych z jednostkami odznaczonymi Orderem Wojennym Virtuti Militari. Później złożono kwiaty przed pomnikiem księcia Józefa Poniatowskiego.

***

Order Wojenny Virtuti Militari został ustanowiony w 1792 r. i reaktywowany w 1919 r. – jest orderem wojennym. Dzieli się na 5 klas:

• klasa I – Krzyż Wielki Orderu Wojennego Virtuti Militari – może być nadany Naczelnemu Dowódcy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej za zwycięską wojnę lub dowódcy armii albo wyższemu dowódcy za całokształt działalności w czasie wojny,
• klasa II – Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari – może być nadany dowódcy armii lub innemu wyższemu dowódcy za śmiałe i pełne inicjatywy prowadzenie operacji wojennej, mającej duże znaczenie dla przebiegu wojny,
• klasa III – Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari – może być nadany dowódcy jednostki bojowej za nadzwyczajne czyny bojowe lub wybitną inicjatywę, połączoną z umiejętnym i skutecznym dowodzeniem, a wyjątkowo oficerowi sztabu za współpracę z dowódcą, jeżeli współpraca ta w sposób wybitny przyczyniła się do zwycięstwa w bitwie,
• klasa IV – Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari – może być nadany oficerowi za umiejętne i skuteczne dowodzenie jednostką bojową lub za inny czyn zapewniający sukces bojowy, podoficerowi lub żołnierzowi posiadającemu już Krzyż Srebrny za czyn wybitnego męstwa, połączony z narażeniem życia,
• klasa V – Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari – może być nadany dowódcy lub żołnierzowi za śmiały czyn bojowy lub osobiste męstwo, a także osobom cywilnym za okazanie niezwykłego męstwa.

Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari tworzą Kanclerz Orderu oraz pięciu członków Kapituły, powoływanych przez Prezydenta RP spośród Kawalerów tego Orderu, na pięć lat. Kapituła wybiera ze swego grona zastępcę Kanclerza Orderu i sekretarza Kapituły. Obecnym kanclerzem jest gen. bryg. w st. spocz. Stefan Bałuk – Cichociemny Spadochroniarz Armii Krajowej. Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari funkcjonuje przy Biurze Kadr i Odznaczeń Kancelarii Prezydenta RP.

Źródło: inf. własna, prezydent.pl