Kwadryga polskiego bezpieczeństwa w 2014 roku - Szef BBN dla Onet.pl
W 2014 roku stan bezpieczeństwa narodowego Polski będzie kształtował się przez aktywność w czterech głównych wymiarach: strategicznym, międzynarodowym, militarnym i pozamilitarnym. Kondycja tych czterech "silników polskiego bezpieczeństwa" powinna pozostawać w obszarze szczególnego zainteresowania decydentów politycznych i ich organów doradczych. Warto też, aby była monitorowana przez organizacje pozarządowe i obywateli - tak o wyzwaniach na nowy rok pisze, specjalnie dla Onetu, szef BBN Stanisław Koziej.
W wymiarze strategicznym najważniejsze będzie przygotowanie i przyjęcie dwóch dokumentów doktrynalnych: Strategii Bezpieczeństwa Narodowego oraz Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej. W dokumentach tych skonkretyzowane powinny zostać rekomendacje – ujęte m.in. w wydanej w 2013 roku w Białej Księdze Bezpieczeństwa Narodowego – z przeprowadzonego po raz pierwszy w Polsce Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego.
- Zobacz więce: Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego, odwołująca się do naszych interesów narodowych i stosowna do oceny środowiska bezpieczeństwa, zdefiniuje główne cele strategiczne Rzeczypospolitej Polskiej w sferze bezpieczeństwa. Nakreśli również najważniejsze kierunki i priorytety działań oraz koniecznych przygotowań prowadzących do osiągania tych celów.
Natomiast w Polityczno-Strategicznej Dyrektywie Obronnej, będącej dokumentem niejawnym, określone zostaną konkretne zadania dla wszystkich podstawowych ogniw systemu bezpieczeństwa narodowego. Będą one stanowić podstawę do przygotowania przez nie operacyjnych planów funkcjonowania na czas zagrożenia, w tym na czas wojny.
Przyjecie tych dokumentów stanowić będzie zakończenie fazy koncepcyjno-planistycznej w obecnym cyklu strategicznego kształtowania bezpieczeństwa Polski i przejście w 2015 roku do fazy weryfikacyjno-szkoleniowej i przygotowawczej.
W wymiarze międzynarodowym najważniejsze będzie zakończenie operacji w Afganistanie, a także rozwijanie i kształtowanie, stosownie do polskich interesów, zewnętrznych filarów naszego bezpieczeństwa. Te filary to NATO, Wspólna Polityka Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej oraz strategiczne partnerstwa i dobrosąsiedztwa.
Wiosną opuścimy Ghazni, ale jeszcze do końca roku trwać będzie wygaszanie operacji ISAF. Jednocześnie w 2014 roku w NATO prowadzona będzie debata o tym, jaki powinien być Sojusz po misji w Afganistanie. Polska będzie w niej aktywnie uczestniczyć i zabiegać o to, aby Sojusz praktycznie (a nie tylko deklaratywnie) konsolidował się wokół swej podstawowej funkcji: zapewniania w pierwszej kolejności bezpośredniego bezpieczeństwa swych członków.
Taki "powrót do korzeni" NATO oznaczać powinien systematyczną aktualizację planów ewentualnościowych (planów działania na wypadek agresji na członka NATO), prowadzenie ćwiczeń (takich jak niedawne manewry Steadfast Jazz 2013) i gier strategicznych weryfikujących te plany oraz stosowną rozbudowę infrastruktury obronnej Sojuszu (np. obrony przeciwrakietowej).
Mniej jasna jest przyszłość polityki bezpieczeństwa Unii Europejskiej. W 2014 r., wraz z wyborem nowego wysokiego przedstawiciela ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, czyli szefa unijnej dyplomacji, powinna rozpocząć się zlecona na niedawnym szczycie Unii dyskusja na temat oceny środowiska bezpieczeństwa i określenia strategicznych wyzwań Unii Europejskiej. W interesie Polski byłoby, aby konsultacje te zaowocowały w przyszłości nową, realistyczną europejską strategią bezpieczeństwa. Będziemy starali się w tym celu wykorzystać m.in. zebrany w ostatnich latach dorobek ze strategicznych debat i warsztatów w ramach Grupy Wyszehradzkiej.
- Zobacz więcej: WPBiO - konkluzje przyjęte przez Radę Europejską
W militarnym wymiarze polskiego bezpieczeństwa szczególnie istotna będzie konsekwentna realizacja zadań rozpoczętych w 2013 roku. Chodzi zwłaszcza o wdrożenie nowego systemu dowodzenia Siłami Zbrojnymi RP. Ta jedna z najważniejszych "wojskowych" reform ostatnich lat dostosowuje system dowódczy do rzeczywistych potrzeb i zadań stojących przed polskimi siłami zbrojnymi. Ważne będzie np. utrwalenie strategicznej roli Sztabu Generalnego, jako najważniejszej instytucji planowania i doradztwa, oraz okrzepnięcie połączonego (joint) Dowództwa Generalnego, mającego dowodzić jednocześnie wszystkimi czterema rodzajami sił zbrojnych. Ważne będzie również doprecyzowanie kompetencji Naczelnego Dowódcy na czas wojny i wiążących się z tym zadań Dowództwa Operacyjnego.
- Zobacz wiecej: Reforma systemu kierowania i dowodzenia SZ RP
Jednocześnie w 2014 r. finalizowane będą prace nad reformą szkolnictwa wojskowego, a także nad konsolidacją polskiego przemysłu obronnego, dzięki której będzie on mógł stać się konkurencyjny na międzynarodowych rynkach.
W tym roku czekają nas także ostateczne decyzje, co do sposobu realizacji dwóch priorytetowych programów modernizacji technicznej sił zbrojnych: doskonalenia obrony powietrznej (w tym budowy obrony przeciwrakietowej) oraz zwiększenia mobilności wojsk lądowych (poprzez zakup nowych śmigłowców).
- Zobacz więcej: Podstawy strategiczne systemu obrony powietrznej Polski
W wymiarze pozamilitarnym jednym z kluczowych wyzwań będzie opracowanie projektu ustawy o zintegrowanym kierowaniu bezpieczeństwem narodowym, która spinałaby główne zadania związane chociażby z zarządzaniem kryzysowym, kierowaniem przygotowaniami obronnymi i obroną państwa w czasie wojny.
Wśród innych zadań trzeba wymienić konkretyzowanie strategii, planów i programów dotyczących cyberbezpieczeństwa. Rozwijać one będą zapisy, jakie znajdą się w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego, pozostając równocześnie w korelacji ze strategią i polityką cyberbezpieczeństwa UE i NATO.
Realizowane też będą główne decyzje w dziedzinie bezpieczeństwa energetycznego, w tym co do przyszłości energetyki jądrowej, uzyskiwania gazu łupkowego i włączenia do systemu energetycznego terminala LNG budowanego w Świnoujściu.
Ważnym priorytetem pozostanie upowszechnianie wiedzy na temat bezpieczeństwa wśród instytucji państwa i obywateli. Taki kapitał to podstawowy warunek długofalowych, strategicznych decyzji i skuteczności powszechnych przygotowań w sferze szeroko rozumianego bezpieczeństwa narodowego.
Stanisław Koziej
Szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
Źródło: Szef BBN dla Onetu: to najważniejsze wyzwania dla Polski na 2014 rok
- Zobacz także: Kwadryga polskiego bezpieczeństwa w 2013 roku