Pogrzeb generała Stefana "Starby" Bałuka - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

W uroczystości uczestniczył przedstawiciel szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.

Prezydent RP Bronisław Komorowski w uznaniu bohaterskich zasług dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za wybitne osiągnięcia w działalności kombatanckiej oraz dokumentowanie i upamiętnianie polskiej historii, pośmiertnie odznaczył Bałuka Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Podczas wtorkowych uroczystości pogrzebowych w warszawskiej Katedrze Polowej Wojska Polskiego odczytano list od prezydenta Komorowskiego. "Z głębokim smutkiem żegnamy generała brygady Stefana Klemensa Bałuka - jednego z ostatnich Cichociemnych, uczestnika wojny obronnej 1939 r. i powstania warszawskiego, fotografika. Człowieka, który całym życiem dobrze służył narodowi i ojczyźnie" - napisał prezydent.

"W tych sześć, dramatycznych lat wchodził uformowany w najlepszym duchu pokolenia II Rzeczypospolitej. Gorący patriota, zawsze gotów uczyć się, pracować i - skoro zaszła taka potrzeba - walczyć dla Polski. Zaciągając się do armii ochotniczo, nie wiedział jeszcze, że to początek jego najważniejszych przeżyć i doświadczeń" - podkreślił prezydent.

"Generale (...) będziemy wspominać pana dokonania z szacunkiem i wdzięcznością, gdyż niepodległość i suwerenność naszej ojczyzny, której służył pan całym sercem, nasza obecna pozycja w Europie i na świecie, jest też pańskim wielkim udziałem" - napisał prezydent.

Źrdóło: inf. własna, PAP

*    *    *

Gen. bryg. Stefan Klemens Bałuk (ps. Starba, Michał Bałucki, Kubuś, Michał Zawistowski) urodził się 15 stycznia 1914 roku w Warszawie.  W momencie wybuchu II wojny światowej był studentem III roku wydziału prawa na Uniwersytecie Warszawskim. 6 września 1939 r. zgłosił się ochotniczo do 9 Batalionu Pancernego w Lublinie, przekształconego później w Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej nr 2. Z tą jednostką wycofywał się na wschód. Podczas próby ewakuacji na Węgry został aresztowany przez oddział wojsk sowieckich. Zdołał jednak uciec z niewoli i przedostać się przez Węgry, Rumunię i Bejrut do Francji, gdzie dotarł 20 grudnia 1939 roku.  Został wcielony do formowanej tam 10 Brygady Kawalerii Pancernej płk. Maczka, a następnie 10 Pułku Strzelców Konnych.

W maju 1942 r., będąc już w Wielkiej Brytanii, zadeklarował chęć walki w okupowanej Polsce i został skierowany na szkolenie wywiadowczo-dywersyjne cichociemnych w szkole wywiadu w Glasgow. Przeszkolenie ukończył w stopniu podporucznika. Dopiero za trzecim razem, nocą z 9 na 10 kwietnia 1944 r., został pomyślnie zrzucony na spadochronie do Polski w okolice Tłuszcza.

W okupowanej Warszawie podjął w konspiracji służbę w Wydziale Legalizacji Komendy Głównej Armii Krajowej dowodzonym przez Stanisława Jankowskiego "Agatona", zajmującym się m.in. podrabianiem dokumentów i wywiadem. Przed wybuchem powstania sporządził dokumentację fotograficzną niemieckich umocnień w Warszawie. Dokumentował także życie codzienne okupowanej stolicy oraz rabunek dóbr kultury polskiej.

W powstaniu warszawskim walczył w plutonie ,,Agaton", batalionu "Pięść", następnie w oddziale osłonowym Komendy Głównej AK.  Brał udział w kilku poważnych akcjach mających na celu nawiązanie łączności pomiędzy odciętymi od siebie rejonami walk, m.in. w natarciu na Dworzec Gdański. Po nieudanej akcji powrócił kanałami na Stare Miasto, skąd przeszedł do Śródmieścia  - ponownie kanałami - z meldunkiem dowódcy Grupy "Północ" płk. "Wachnowskiego" (Karol Ziemski) do gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego, za co został odznaczony przez niego Orderem Virtuti Militari V klasy.

Po upadku powstania został internowany w oflagu w Gross-Born, skąd uciekł w końcu stycznia 1945 r. Po powrocie do Polski działał w antykomunistycznym ruchu oporu.  1 listopada 1945 r. został aresztowany przez siły bezpieczeństwa i skazany na dwa lata więzienia za służbę w Armii Krajowej. Został zwolniony z więzienia na mocy amnestii z 1947 r.

Pracował jako taksówkarz, a w 1950 r. rozpoczął pracę fotografika. Od 1952 r. był zatrudniony w dziale serwisu Centralnej Agencji Fotograficznej.

Gen. Stefan Bałuk był autorem  wielu wystaw,  albumów historycznych i krajoznawczych oraz książek, m.in.: "Wspomnienia Spadochroniarza", ,,Byłem cichociemnym". Był członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików. 

W stanie spoczynku był awansowany na kolejne stopnie wojskowe,  m.in. w listopadzie 2006 r. na stopień generała brygady.  Był honorowym obywatelem Warszawy. W 2010 roku objął zaszczytny urząd Kanclerza Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. (Życiorys: mon.gov.pl)