Warsztaty strategiczne z udziałem Polski oraz Państw Bałtyckich - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

18.02.2014

Warsztaty strategiczne z udziałem Polski oraz Państw Bałtyckich

18 lutego br. w Belwederze spotkali się prezydenccy doradcy ds. bezpieczeństwa Polski, Litwy, Łotwy oraz Estonii. Wzięli oni udział w zorganizowanych przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego warsztatach strategicznych poświęconych polityce bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz tegorocznemu szczytowi NATO. Gości przyjął także Prezydent RP Bronisław Komorowski, który mówił m.in. o dużym znaczeniu współpracy Polski z państwami bałtyckimi dla bezpieczeństwa regionu, a także potrzebie „ustrategicznienia” Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE oraz umacniania obrony kolektywnej w ramach NATO.

W spotkaniu prowadzonym przez szefa BBN ministra Stanisława Kozieja uczestniczyli doradczyni Prezydenta Estonii ds. bezpieczeństwa Merle Maigre, doradca Prezydenta Łotwy ds. polityki zagranicznej Margers Krams oraz doradca Prezydent Litwy ds. polityki zagranicznej Martynas Lukoševičius, a także przedstawiciele polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Obrony Narodowej. W czasie spotkania zadeklarowano gotowość do kontynuowania konsultacji w takiej formule. Termin i miejsce następnego spotkania zostaną ustalone w trybie roboczym. 

Polityka bezpieczeństwa UE

Pierwsza część warsztatów poświęcona została strategicznym problemom bezpieczeństwa europejskiego po grudniowej Radzie Europejskiej dotyczącej Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE.

Rada swoimi konkluzjami uruchomiła proces refleksji nad podstawowymi problemami bezpieczeństwa UE, nakazując Wysokiemu Przedstawicielowi ds. Zewnętrznych i Polityki Bezpieczeństwa przygotowanie stosownego raportu na posiedzenie Rady w 2015 roku.

Ponieważ raport ma być przygotowany w konsultacji z państwami członkowskimi, a szefowie państw i rządów będą go ostatecznie przyjmować na posiedzeniu Rady Europejskiej, ważne jest wcześniejsze merytoryczne przedyskutowanie i próba uzgodnienia między państwami UE kluczowych problemów bezpieczeństwa europejskiego.

- Musimy się postarać, aby nie przegapić szansy na to, aby raport miał charakter dokumentu strategicznego i aby znalazły się w nim kwestie ważne dla Państw naszego regionu – mówił szef BBN, podkreślając konieczność czynnego włączenia się państw UE do prac nad nim.

Jak przekonywał dalej minister Stanisław Koziej jest ważne, aby ta refleksja miała w miarę całościowy charakter, obejmowała kluczowe problemy bezpieczeństwa europejskiego i kreśliła wizję wyzwań w tej dziedzinie, przed jakimi stanie UE w nadchodzących latach. Innymi słowy: proces ten powinien mieć w swej istocie charakter strategicznego przeglądu bezpieczeństwa europejskiego, a przygotowany w jego wyniku raport  do debaty na Radzie Europejskiej był swego rodzaju Białą Księgą Bezpieczeństwa UE, zawierającą różne możliwe scenariusze i opcje działania. Taki raport mógłby być podstawą do przygotowania w kolejnych latach po 2015 roku nowej Strategii Bezpieczeństwa Europejskiego.

Szef BBN przedstawił także gościom dotychczasowe zaangażowanie Biura w promowanie tej tematyki w relacjach wielostronnych (Grupa Wyszehradzka, Trójkąt Weimarski) oraz w kontaktach dwustronnych.

Szczyt NATO w Newport

W drugiej części uczestnicy spotkania omawiali tematykę zbliżającego się szczytu NATO w Newport, w tym m.in. kwestię ewentualnej szkoleniowej misji w Afganistanie po 2014 r., rozwoju zdolności obronnych Sojuszu do 2020 oraz roli i znaczenia więzi transatlantyckich dla bezpieczeństwa Europy.

Mówiono o potrzebie ograniczonej obecności NATO o charakterze doradczo-szkoleniowym po 2014 roku w Afganistanie, gdzie zadania bojowe będą zredukowane jedynie do zadań ochronnych mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom realizującym misję doradczo-szkoleniową. Nie chcemy po 2014 roku rozpoczynać operacji ISAF-bis; musimy wyciągnąć właściwe wnioski z lat ubiegłych, wykorzystać zdobyte doświadczenie i unikać powtarzania błędów.

W nadchodzących latach potrzebujemy także większego zaangażowania państw europejskich w tworzenie zdolności obronnych NATO (troska o stosowne nakłady obronne) oraz „wyhamowania” procesu redukowania polityczno-wojskowej obecności USA w Europie. Oś amerykańsko-europejska jest istotnym elementem równowagi w skali globalnej. Amerykański zwrot w kierunku Azji nie powinien oznaczać odwracania się plecami do Europy.   

Konieczne jest kierowanie polityki obronnej Sojuszu w stronę zapewnienia zdolności do  skutecznej obrony kolektywnej państw członkowskich, wiarygodnego odstraszania i szybkiego reagowania na pojawiające się wyzwania nowego typu oraz poza obszarem traktatowym.

***

Pomysł organizowania regularnych konsultacji doradców prezydenckich ds. bezpieczeństwa i polityki zagranicznej Polski i Państw Bałtyckich pojawił się
z inicjatywy BBN w 2011 r. Dzisiejsze rozmowy były kontynuacją spotkania, które odbyło się odbyło się 10 czerwca 2013 r. w Tallinie, kiedy uzgodniono, że współpraca w tym gronie powinna być kontynuowana w przyszłości.

Same przygotowania do wrześniowego szczytu NATO oraz prace związane z rozwojem Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony UE to w wymiarze międzynarodowym zadania priorytetowe dla Biura Bezpieczeństwa Narodowego, wskazane przez Prezydenta RP.

Tematy te poruszone zostaną także m.in. podczas rozpoczynającej się w czwartek dwudniowej wizyty Szefa BBN ministra Stanisława Kozieja w Budapeszcie, gdzie spotka się on z szefami rad bezpieczeństwa państw Grupy Wyszehradzkiej.