Kwartalnik "Bezpieczeństwo Narodowe" nr 31: Szczyt NATO w Newport - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

28.11.2014

Kwartalnik "Bezpieczeństwo Narodowe" nr 31: Szczyt NATO w Newport

Prezentujemy najnowszy, 31. numer kwartalnika naukowego "Bezpieczeństwo Narodowe". Jego przewodnim tematem są rezultaty szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego w Newport, a także sytuacja bezpieczeństwa w Europie. W kwartalniku zamieszczone zostało również pierwsze polskie tłumaczenie Deklaracji końcowej tegorocznego szczytu NATO w Walii.

 

ARTYKUŁY:

Szczyt NATO w Newport

Stanisław Koziej, Paweł Pietrzak

Szczyt NATO w Walii (w Newport), który odbył się 4–5 września 2014 r. był najważniejszym spotkaniem Rady Północnoatlantyckiej na szczeblu głów państw i szefów rządów od momentuprzystąpienia Polski do NATO. Odbywał się on w momencie gruntownej zmiany uwarunkowańśrodowiska bezpieczeństwa, będącej efektem rosyjskiej agresji na Ukrainę. I to właśnie konflikt rosyjsko-ukraiński, rozgrywający się w bezpośrednim sąsiedztwie Sojuszu, uruchomił strategiczną refleksję skutkującą powrotem NATO do korzeni, czyli skoncentrowaniem działań i przygotowań sojuszniczych na rdzennej misji, jaką jest kolektywna obrona. Podjęte w tym duchu decyzje na szczycie w Walii, wskazujące kierunek adaptacji Sojuszu do zmienionej sytuacji, są zgodne z polskimi interesami. Zadaniem struktur sojuszniczych i państw członkowskich na najbliższe miesiące będzie ich szybka, ale przede wszystkim pełna implementacja. Gwarancje sojusznicze nie zwalniają jednak poszczególnych państw członkowskich z konieczności wzmacniania własnego narodowego potencjału obronnego. Polska musi więc podjąć szereg wewnętrznych działań i przygotowań nakierowanych na podnoszenie poziomu bezpieczeństwa państwa i wzmacnianie jego odporności na agresję.


Rozwój amerykańskiego systemu przeciwrakietowego w Europie – czy możliwe jest przyspieszenie budowy „tarczy”?

Mariusz Fryc

Aneksja ukraińskiego Krymu przez Federację Rosyjską, a w ślad za tym udzielenie gwarancji bezpieczeństwa Polsce, Rumunii i państwom Bałtyckim przez Stany Zjednoczone wywołały liczne dyskusje na temat przyspieszenia budowy amerykańskiego systemu obrony przeciwrakietowej w Europie. Szybsze wdrożenie elementów systemu musiałoby się jednak wiązać z przyznaniem przez Departament Obrony USA większych środków finansowych na budowę jego komponentów w Rumunii i w Polsce, w warunkach poszukiwania oszczędności przez administrację amerykańską w wydatkach obronnych oraz niewystąpieniem większych trudności w zakresie rozwoju technologii rakietowych, w tym w rozwoju rakiet nowej generacji SM-3 IIA planowanych m.in. do rozmieszczenia w Redzikowie. Co więcej, uzyskanie operacyjności przez bazę w Polsce np. w 2016 r. byłoby oczywistym sygnałem dla Federacji Rosyjskiej świadczącym o tym, że elementy „tarczy” są skierowane przeciwko niej i jej potencjałowi strategicznego odstraszania.


Kryzys reżimu zaufania i bezpieczeństwa w kontekście konfliktu na Ukrainie

Zdzisław Lachowski

Sytuacja Ukrainy w 2014 r. znalazła odbicie w obszarze bezpieczeństwa wojskowego. Proces budowania zaufania polityczno-militarnego na obszarze OBWE, który ostatnio mocno kulał, stanął pod wysoce dramatycznym znakiem zapytania, gdy jego formalny status rozchodzi się z rzeczywistością narastającej nieufności, sankcji i napięć. Ewidentnie w warunkach kryzysu przychodzi z trudem ten proces kontynuować. Jednak paradoksalnie, po okresie zastoju, a nawet regresu w tym względzie, jeżeli zaistnieje wystarczająca polityczna wola, przywództwo i determinacja, obecny reżim Dokumentu wiedeńskiego 2011 w sprawie środków budowy zaufania i bezpieczeństwa oraz inne pokrewne instrumenty mogą uruchomić rozwiązania przywracające stabilność i przewidywalność oraz tworzyć normy i mechanizmy, skuteczniej odpowiadające na potrzeby uczestników procesu bezpieczeństwa w nowej sytuacji.


Ochrona klimatu czy gra interesów?
Drugi pakiet klimatyczno-energetyczny UE

Paweł Turowski

W tym roku Unia Europejska planuje przyjęcie nowych celów dotyczących ochrony klimatu nazywanych drugim pakietem klimatyczno-energetycznym. Podpisanie porozumienia zaplanowano na jesień. Propozycje zakładają wyższą redukcję emisji dwutlenku węgla, większą produkcję prądu z odnawialnych źródeł energii i wyższe opłaty za wytwarzany CO2. Państwa członkowskie podzieliły się na zwolenników i sceptyków tej regulacji. Czy wspólnotowa polityka zmniejszania emisji CO2 rzeczywiście chroni klimat? Czy jest oparta na przekonujących dowodach naukowych? A może jest narzędziem osiągania przewag gospodarczych przez niektóre z państw? Kto na nowych regulacjach najwięcej zyska, a kto straci? Jakie są źródła europejskiej polityki redukcji emisji dwutlenku węgla?


„Aktywne działania na rzecz pokoju”
– nowy kierunek w polityce bezpieczeństwa Japonii

Izabela Krawczyk

Japonia, do końca XX w. uważana wyłącznie za mocarstwo ekonomiczne, podnosi sztandar „aktywnego pacyfizmu”. Uwikłana w sieć pacyfistycznych samoograniczeń stara się powrócić na arenę międzynarodową i objąć rolę regionalnego lidera w działaniach pokojowych oraz stabilizacyjnych. Zdecydowana i asertywna polityka premiera Shinzo Abe w ciągu 7 miesięcy doprowadziła do ustanowienia Rady Bezpieczeństwa Narodowego, przyjęcia pierwszej strategii bezpieczeństwa Narodowego Japonii, dokonania przeglądu Wytycznych programu obrony narodowej oraz reinterpretacji zapisów Konstytucji Japonii, ze szczególnym uwzględnieniem długo wyczekiwanego prawa do obrony sojuszniczej. Zakładane wzmocnienie czynnika odstraszającego, wraz ze wzmocnieniem uprawnień organów odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa i integralności terytorialnej, jest przejawem większego zaangażowania Japonii w nierozwiązane dotąd spory terytorialne z państwami sąsiedzkimi.


Amerykański Czteroletni przegląd obronny

Sławomir Kamiński

Obecne środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego jest skomplikowanym i złożonym przedmiotem analizy. W zglobalizowanym świecie wzajemnych oddziaływań politycznych, ekonomicznych i społecznych między państwami, podmiotami pozapaństwowymi i obywatelami warunki realizowania interesów bezpieczeństwa są zmienne. Obronność, jako integralny element szeroko rozumianego bezpieczeństwa, wymaga szczególnej troski w procesie doskonalenia funkcjonowania państwa. Przykładem użytecznego narzędzia w tym zakresie jest amerykański Czteroletni przegląd obronny (Quadrennial Defence Review, QDR), którego najnowsza edycja została opublikowana w marcu 2014 r. przez Departament Obrony USA. Obecny kształt i zakres tematyczny przeglądu są efektem ponad dwudziestu lat amerykańskich doświadczeń w tym zakresie. Celem przeglądu jest zaproponowanie zmian organizacyjnych, właściwej struktury oraz dyslokacji amerykańskich sił zbrojnych w celu przygotowania ich do strategicznych wyzwań i szans, które będą wpływać na bezpieczeństwo Stanów Zjednoczonych w następnych latach.


Recenzje

  • China goes global. The partial Power, David Shambaugh - K. Miszczak
  • NATO in Afghanistan. Fighting together, Fighting Alone, David P. Auerswald, Stephen M. Saideman - A. Juszczak
  • Perspectives on Strategy, Colin S. Gray - M. Fryc  
  • Zion’s Dilemmas: How Israel makes National Security Policy, Charles D. Freilich - S. Kamiński

Dokumenty

  • Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
  • Deklaracja końcowa szczytu NATO w Walii z 2014 r.

Biogramy autorów
Informacja dla autorów
Procedura recenzowania zewnętrznego

 

 

Kwartalnik "Bezpieczeństwo Narodowe" Nr 31

Redaktor Naczelny:
dr Zbigniew Włosowicz

Zastępca Redaktora Naczelnego:
Monika Biernat

Rada Programowa:
dr Zbigniew Włosowicz (przewodniczący), Monika Biernat (sekretarz), dr Krzysztof Liedel, Czesław Juźwik, Paweł Pietrzak

Zespół redakcyjny:
Monika Biernat (zastępca redaktora naczelnego), Michał Grzelak, Kamil Sobczyk (sekretarz)

Wydawca:
Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

Artykuły przekazano do druku we wrześniu 2014 r. Kopiowanie całości bądź części artykułów możliwe jest tylko za zgodą redakcji. Wszystkie artykuły zamieszczone w kwartalniku wyrażają poglądy autorów.

Numer ISSN 1896-4923

 

Kwartalnik „Bezpieczeństwo Narodowe” wydawany jest przez Biuro Bezpieczeństwa Narodowego od 2006 r. W 2012 r. otrzymał status czasopisma naukowego, za publikację w którym Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przyznaje obecnie 6 punktów. Artykuły analityków BBN oraz autorów zewnętrznych poruszają kwestie związane z polityczno-strategicznymi, militarnymi i pozamilitarnymi kwestiami bezpieczeństwa narodowego oraz międzynarodowego.

ZOBACZ: Poprzednie numery kwartalnika