NOTATKA BBN: Doroczna konferencja prasowa S. Ławrowa na temat działalności dyplomacji rosyjskiej - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

26.01.2015

NOTATKA BBN: Doroczna konferencja prasowa S. Ławrowa na temat działalności dyplomacji rosyjskiej

Informacja sygnalna na temat dorocznej konferencji prasowej ministra spraw zagranicznych Federacji Rosyjskiej Siergieja Ławrowa z 21 stycznia br., poświęconej działalności dyplomacji rosyjskiej w 2014 r. Materiał został opracowany w Departamencie Analiz Strategicznych. Jednocześnie informujemy, że publikowane na stronach Biura materiały ograniczają się do części informacyjnej, pomijając wnioski dla bezpieczeństwa RP.

 

***

        

Podczas dorocznej konferencji prasowej rosyjski minister spraw zagranicznych przedstawił następujące tezy:

  • Za szczególnie niepokojącą uznał sytuację na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, wzrost zagrożeń ze strony sił ekstremistycznych i terrorystycznych, pogłębianie się podziałów międzywyznaniowych i międzycywilizacyjnych oraz niepewną sytuację gospodarki światowej. Podkreślił fundamentalne różnice między obiektywnym procesem dekoncentracji mocy globalnej i kształtowania się bardziej demokratycznego, policentrycznego ładu światowego i wysiłkami Zachodu zmierzającymi do utrzymania hegemonii za wszelką cenę, łącznie z rozwiązaniami siłowymi.
  • W kwestii ukraińskiej oznajmił, że niezbędne jest rozpoczęcie bezpośredniego dialogu, a określenie swojej przyszłości należy pozostawić samym Ukraińcom, bez pośredników z zewnątrz. Określił, że głównym problemem pozostawało ustalenie linii styku separatystów i wojsk ukraińskich, co do której istnieje rozbieżność między stanem faktycznym i ustalonym w postanowieniach mińskich. Przekazał, że postanowiono dokonać odsunięcia ciężkiego uzbrojenia od linii postulowanej w Mińsku. Uzasadnił, że niezależnie od sytuacji rzeczywistej pozwoli to na złagodzenie sytuacji na tym obszarze. Zasugerował, że jedynym sposobem na unormowanie sytuacji na Ukrainie jest jej federalizacja, reforma konstytucyjna i nadanie szczególnego statusu republikom Donieckiej i Ługańskiej. Po raz kolejny wyjaśnił, że włączenie Krymu do Rosji odbyło się na podstawie deklaracji ONZ z 1970 roku, która daje narodom prawo do samostanowienia i nie jest sprzeczne z memorandum z Budapesztu.
  • Zauważył, że mimo prób izolowania Rosji ze strony Zachodu FR się im nie podda, pozostając gotową do kompromisów opartych na równowadze interesów i opowiadając się za prowadzeniem wspólnych wysiłków w celu zwalczania współczesnych wyzwań pod egidą ONZ. Podkreślił aktywną rolę Rosji w BRICS i SzOW. Wskazał na możliwość włączenia Indii i Pakistanu do SzOW jeszcze w 2015 r.  oraz na dążenia akcesyjne Iranu.  Ocenił utworzenie Unii Euroazjatyckiej i włączenie do niej Armenii i Kirgistanu jako duży krok w kierunku integracji na obszarze poradzieckim. Wspomniał, że kilkadziesiąt krajów jest zainteresowanych możliwością zawarcia z tą organizacją porozumienia o wolnym handlu.
  • Wyraził chęć dalszego rozwoju równoprawnej i korzystnej dla wszystkich stron współpracy z Unią Europejską, a także budowy wspólnej przestrzeni gospodarczej i humanitarnej od Oceanu Atlantyckiego do Pacyfiku. Jako pierwszy krok określił utworzenie strefy wolnego handlu między UE i EUG[1]. Stanowczo sprzeciwił się ustalaniu jakichkolwiek kryteriów, których spełnienie warunkuje zniesienie sankcji, a wznowienie dialogu uzależnił od postawy UE.
  • Wyjaśnił, że rezygnacja z projektu gazociągu Potoku Południowego wynikała z nieelastycznej postawy UE. Jako alternatywę przedstawił Potok Turecki. Udowadniał, że budowa takiego rurociągu zwiększy bezpieczeństwo energetyczne Europy, uniezależniając dostawy od tranzytu przez kraje stwarzające problemy.
  • Zaznaczył, że integracja Rosji w regionie Azji i Pacyfiku ma dla Rosji charakter priorytetowy, ale nie jest alternatywą dla związków z Zachodem.
  • Jako najważniejsze cele rosyjskiej polityki zagranicznej wymienił walkę z terroryzmem, rozwiązanie sprawy Państwa Islamskiego, a także ochronę praw i interesów rodaków za granicą i międzynarodową wymianę humanitarną, kulturalną i handlową.
  • Stwierdził, że z uwagi na niewielkie znaczenie międzynarodowe Polski, nie widzi konieczności jej uczestniczenia w rokowaniach na temat sytuacji na Ukrainie. Zaznaczył, że W. Putin nie otrzymał formalnego zaproszenia na obchody wyzwolenia obozu w Oświęcimiu, ale Rosja będzie reprezentowana na tej uroczystości[2].
  • Odnosząc się do wystąpienia B. Obamy, uznał je za agresywne wyrażenie dążenia do amerykańskiej hegemonii na świecie, zwłaszcza w kontekście „zmuszenia Europy do nałożenia sankcji na Rosję”. Podał przy tym także przykłady konstruktywnej współpracy z USA, np. w procesie likwidacji broni chemicznej w Syrii czy przy rozwiązywaniu problemu irańskiego programu jądrowego.
 

[1] W swoim wystąpieniu w Davos A. Merkel zasugerowała możliwość podpisania takiego porozumienia. Wcześniej wykluczano uznanie UEG za stronę negocjacji z UE.

[2] Prawdopodobnie udział w obchodach weźmie wicepremier Rosji, Siergiej Iwanow.