Szef BBN dla PAP: należy jednoznacznie wskazać, kto jest pierwszym żołnierzem
Trzeba doprecyzować relacje między dowódcami operacyjnym i generalnym oraz szefem Sztabu Generalnego, a także jednoznacznie wskazać najważniejszego żołnierza – uważa szef BBN Paweł Soloch. Jego zdaniem system dowodzenia armią wymaga korekty, choć całkowitą zmianę wojsko zniosłoby źle.
W ubiegłym tygodniu MON poinformowało, że Trybunał Konstytucyjny na wstępnym etapie umorzył postępowanie w sprawie konstytucyjności ustawy, która z początkiem 2014 r. wprowadziła reformę systemu dowodzenia siłami zbrojnymi. Skargę w tej sprawie złożyła w 2013 r. grupa posłów PiS. Jednym z ich reprezentantów był obecny prezydent, zwierzchnik sił zbrojnych Andrzej Duda.
Soloch w rozmowie z PAP ocenił, że TK nie rozpoznał sprawy merytorycznie, lecz umorzył z powodów formalnych (wskazywał na to jeden z sędziów, który złożył zdanie odrębne). Dlatego, według szefa BBN, wątpliwości konstytucyjne pozostają.
Od 2014 r. funkcjonują dwa połączone dowództwa rodzajów sił zbrojnych - generalne i operacyjne. Pierwsze jest odpowiedzialne za szkolenie, przygotowanie armii do działań i jej funkcjonowanie w czasie pokoju. Drugie dowodzi siłami wydzielonymi do misji zagranicznych, a w razie potrzeby przejmie dowodzenie w czasie kryzysu lub wojny. Po reformie Sztab Generalny WP przestał dowodzić armią, a zajął się planowaniem strategicznym, planami rozwoju armii oraz doradzaniem prezydentowi, premierowi i szefowi MON w sprawach obronności.
"Problem w tym, że w reformie nie wskazano najważniejszego żołnierza. W kontaktach zewnętrznych, np. w strukturach Sojuszu Atlantyckiego, siły zbrojne reprezentuje ciągle szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Po tej reformie jego pozycja jest bardzo słaba. Nie jest tak silna, jak jego kolegów z państw sojuszniczych spotykających się w ramach Komitetu Wojskowego NATO" - powiedział PAP Soloch.
W jego ocenie relacje między dowódcą operacyjnym, dowódcą generalnym i szefem Sztabu Generalnego nie są doprecyzowane, co pociąga za sobą szereg problemów natury organizacyjnej i zarządczej.
"Trudno sobie wyobrazić powrót do tego, co było przed reformą, bo wojsko mogłoby z dużą trudnością znieść kolejne trzęsienie ziemi. Teraz trzeba się pokusić o korektę, prowadzącą ku wskazaniu na czas pokoju pierwszego żołnierza, czyli faktycznego najważniejszego wojskowego" - uważa szef BBN.
Dodał, że "wielu ekspertów twierdzi, że to szef Sztabu Generalnego WP powinien koordynować działania dowódców, co nie jest możliwe w obowiązującym obecnie systemie kierowania i dowodzenia".
Soloch powiedział też, że BBN wciąż prowadzi konsultacje na temat przyszłości systemu dowodzenia armią. "Na obecnym etapie prowadzonych przez nas analiz nie myślimy o całkowitym odwróceniu kierunku, bo byłoby to trudne i mogłoby być niepotrzebnym wstrząsem szkodliwym dla wojska. Jednakże już teraz widzimy, potrzebę dokonania istotnej korekty" - powiedział szef BBN.
"Nasze ostateczne wnioski i wypływające z nich rekomendacje chcielibyśmy przedstawić po utworzeniu się w wyniku najbliższych wyborów nowego rządu i po konsultacjach z nowo mianowanym ministrem obrony" - dodał.
Źródło: PAP