Polsko-niemieckie modlitwy ekumeniczne z okazji Dnia Żałoby Narodowej pod znakiem tragedii w Paryżu
Pamięć o polskich i niemieckich żołnierzach I i II wojny światowej, ofiarach cywilnych konfliktów zbrojnych oraz poległych podczas misji pokojowych uczczono w warszawskiej katedrze polowej modlitwą ekumeniczną. W tym roku modlitwą ogarnięte zostały także ofiary piątkowego zamachu terrorystycznego w Paryżu. W uroczystości uczestniczył szef BBN minister Paweł Soloch.
Przed rozpoczęciem modlitwy żołnierze Wojska Polskiego i Bundeswehry umieścili przed ołtarzem wieńce w barwach narodowych. Okazją do wspólnej ceremonii był obchodzony w Niemczech Dzień Żałoby Narodowej.
Modlitwę poprowadzili kapelan Ordynariatu Polowego: ks. ppłk Władysław Kozicki, proboszcz katedry polowej i Przemysław Florjanowicz-Błachut, przedstawiciel Kościoła ewangelicko-augsburskiego. – Zebraliśmy się tu dzisiaj, aby uczcić pamięć poległych w obu wojnach światowych tej pierwszej i drugiej, od której dzieli nas już 76 lat oraz ofiary wszelkiej przemocy. Pamiętamy także o ofiarach piątkowego zamachu w Paryżu. Dzisiejszy Dzień Pamięci jako dzień wspólnej żałoby jest też naszym wielkim wołaniem o pokój na całym świecie - powiedział ks. Kozicki .
Przedstawiciele Kościołów modlili się w językach polskim i niemieckim. W modlitwie wspominano żołnierzy I i II wojny światowej, ofiary katastrof, klęsk żywiołowych, przemocy i terroryzmu, a także żołnierzy poległych podczas pełnienia misji pokojowych i stabilizacyjnych.
Na początku przemówienia Rolf Nikel, ambasador Republiki Niemieckiej w Polsce, poprosił o chwilę ciszy upamiętniającą ofiary ataku w Paryżu i podziękował władzom państwowym oraz proboszczowi katedry za to, że po raz kolejny Narodowy Dzień Żałoby może być obchodzony w tym szczególnym miejscu. – Katedra Polowa Wojska Polskiego przypomina nam o walce o przeżycie narodu polskiego. Znajdujące się tutaj tablice pamiątkowe dają świadectwo nieposkromionej woli wolności, która nieustannie inspiruje Europę i moich rodaków - powiedział.
Ambasador Nikel przywołał żołnierzy, którzy oddali życie na frontach wojen światowych, wymienił także ofiary zbrodni niemieckich popełnionych w naszym kraju, m. in. więźniów obozów zagłady, uczestników krwawo stłumionych Powstania w Gettcie i Powstania Warszawskiego. Przypomniał, że w kwietniu 2015 roku miał zaszczyt odznaczyć dwudziestu polskich weteranów Powstania Warszawskiego Federalnym Krzyżem Zasługi. – Po wszystkich okrucieństwach doznanych ze strony pogardzającego człowiekiem reżimu, wyciągnęli oni do nas rękę w geście pojednania. Trudno ten gest przecenić – powiedział. Ambasador Republiki Niemiec przyznał, że jego naród ze wstydem wraca do zbrodni popełnionych na Polakach przez Niemców oraz w imieniu Niemiec.
Rolf Nikel podkreślił, że nie tylko Niemcy, ale także Europa wyciągnęła wnioski z błędów przeszłości. - Wspólna Europa jest i pozostanie odpowiedzią, której domagają się od nas ofiary wojen i tyranii totalitarnych dyktatur. Pokojowa i zjednoczona Europa nie jest bynajmniej oczywistością. Musimy o nią dbać, pielęgnować i chronić, a tam, gdzie pojawiają się pod tym względem jakieś niedobory - przeciwdziałać im. W obliczu zewnętrznych wyzwań musimy ramię w ramię bronić naszych wspólnych wartości i pokoju - podkreślił. Musimy walczyć z terroryzmem – dodał w języku angielskim.
Rolf Nikel podkreślił, że zjednoczona powinna stawiać „na siłę prawa, zamiast na prawo silniejszego”, „stać na straży praw człowieka i szukać uczciwego kompromisu godzącego różne interesy”. - Potrzebujemy tolerancji i musimy odrzucać każdy przejaw dyskryminacji. Składamy dzisiaj hołd pamięci wszystkich ofiar wojen i tyranii. Nie możemy przywrócić życia umarłym, możemy im jednak obiecać, że dołożymy starań, by stać na straży życia naszych narodów w warunkach pokoju i wolności - w oparciu o nasze wspólne wartości. Część pamięci zmarłych - ku przestrodze dla żyjących – zakończył. Tak nam dopomóż Bóg – dodał.
Przedstawiciele Kościołów jednocześnie w językach polskim i niemieckim odmówili modlitwę Ojcze nasz.
W nabożeństwie, obok szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego ministra Pawła Solocha, uczestniczył także Pierre Buhler, ambasador Republiki Francuskiej w Polsce, Krzysztof Sikora, Radca Generalny MON, gen. dyw. Jerzy Michałowski, zastępca Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, gen. dyw. Wiesław Grudziński, dowódca Garnizonu Warszawa przedstawiciele i personel ambasad akredytowanych w Polsce, żołnierze stołecznego garnizonu, uczniowie szkoły noszącej imię Willy’ego Brandta, którzy wystąpili z apelem o pokój oraz mieszkańcy Warszawy.
Po modlitwie szef BBN Paweł Soloch, ambasadorowie Buhler i Nikel oraz Krzysztof Sikora zapalili znicze w Kaplicy Pamięci Katedry Polowej. Zgromadzeni na uroczystości goście składali w kaplicy róże dla ofiar zamachu we Francji. Przed katedrą uczestnicy uroczystości zrobili pamiątkowe zdjęcie.
***
Dzień Żałoby Narodowej (Volkstrauertag) jest w Niemczech świętem państwowym i należy do tzw. „Dni cichych“. Obok świąt państwowych i kościelnych prawo poszczególnych republik federalnych wyszczególnia „Ciche Dni“ albo „Ciche Święta”, w których to obowiązują rożne ograniczenia np. zakaz tańców w Wielki Piątek*.
Tradycja Dnia Żałoby Narodowej powstała w roku 1919 na wniosek Krajowego Stowarzyszenia Opieki nad grobami wojennymi, (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge) ze strony republiki bawarskiej, aby upamiętnić poległych w I wojnie światowej.
Głównym motywem był nie nakaz żałoby narodowej, ale przede wszystkim możliwość symbolicznej solidarności tych, którzy wojnę przeżyli bez utraty bliskich z pogrążonymi w żałobie rodzinami poległych. W 1934 roku reżim narodowo-socjalistyczny, ustanowił prawnie „Dzień Żałoby Narodowej“ świętem państwowym i został nazwany „Świętem Pamięci Bohatera“. Tym samym w centrum pamięci narodowej miała zostać nie żałoba po poległych żołnierzach, ale przede wszystkim podziw i cześć dla bohaterów. Organizatorami tego święta był Wehrmacht i NSDAP. Obchodzono ten dzień w niedzielę tuż przed 16 marca, albo 16 marca. Ostatni raz czczono „Święto pamięci Bohatera“ 11 marca 1945 roku.
Po wojnie w 1948 r. wrócono w trzech zachodnich strefach okupacyjnych (USA, Francja, Anglia) do wcześniejszej tradycji z przed 1934 roku i nadal kontynuowano ją po powstaniu Republiki Federalnej Niemiec.
W Niemieckiej Republice Demokratycznej został wprowadzony „Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiarom Terroru i Faszyzmu i imperialistycznej wojny“. W 1950 roku po raz pierwszy świętowano go w niemieckim Bundestagu w Bonn. Centralną uroczystość „Dnia Żałoby Narodowej“ zorganizowało Krajowe Stowarzyszenie Opieki nad grobami wojennymi. W ramach porozumienia pomiędzy rządem Federalnym i głównymi wyznaniami religijnymi przeniesione zostało to święto w 1952 r. na drugą niedzielę przez adwentem.
Dzień ten jest prawnie chroniony i jest rozumiany, jako dzień pamięci, a także przypomnieniem o pojednaniu, zrozumieniu i pokoju. Głównym Hasłem jest: „Pojednanie nad grobami - praca na rzecz pokoju“.
Źródło: Ordynariat Polowy WP
Fot. Krzysztof Stępkowski