Stulecie odznaczenia Lwowa Orderem Wojennym Virtuti Militari - Wydarzenia - Biuro Bezpieczeństwa Narodowego

22.11.2020

Stulecie odznaczenia Lwowa Orderem Wojennym Virtuti Militari

22 listopada br. Kapituła Orderu Krzyża Wojskowego - funkcjonująca przy Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - uczciła setną rocznicę odznaczenia miasta Lwów Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. Z tej okazji członkowie Kapituły na czele z Kanclerzem Orderu Krzyża Wojskowego - gen. dyw. Andrzejem Reudowiczem, złożyli wieniec na płycie Grobu Nieznanego Żołnierza.

Na jednym z filarów Grobu Nieznanego Żołnierza znajduje się tablica z nazwą miasta - Lwów, a na kratownicy umieszczony jest wizerunek Orderu Wojennego Virtuti Militari. Uroczystość odbyła się w asyście żołnierzy Dowództwa Garnizonu Warszawa.

 

Naczelnik Państwa Marszałek Józef Piłsudski 22 listopada 1920 r. dokonał uroczystej dekoracji tarczy herbowej miasta Lwowa. Uroczystość odbyła się na placu Mariackim, u stóp pomnika Adama Mickiewicza. Lwów, jako pierwsze i jedyne w II Rzeczypospolitej miasto polskie zostało odznaczone Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Virtuti Militari. W całej historii Orderu, poza Lwowem, jeszcze dwa miasta zostały odznaczone tym znakiem: Verdun (Francja; udekorowane 6 lutego 1921 r.) i Warszawa (nadany 9 listopada 1939 r.).

Order Wojenny Virtuti Militari jest jednym z najstarszych na świecie odznaczeń wojennych. 22 czerwca 1792 r. ustanowił je król Stanisław August Poniatowski, dla uczczenia zwycięskiej bitwy pod Zieleńcami (bitwa stoczona 18 czerwca 1792 r., w czasie wojny polsko-rosyjskiej). Odznaczeni wtedy zostali m.in. Tadeusz Kościuszko i książę Józef Poniatowski.

Order był nadawany w okresie Księstwa Warszawskiego. Po utworzeniu tzw. Królestwa Kongresowego order otrzymał nazwę Order Wojskowy Polski. Po odzyskaniu niepodległości Sejm Ustawodawczy na mocy Ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 r. wskrzesił order, nadając mu nazwę Orderu Wojskowego Virtuti Militari. 25 marca 1933 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwalił nową Ustawę o Orderze Virtuti Militari, która zmieniła jego nazwę na Order Wojenny Virtuti Militari. Po roku1989 Order nie był nadawany.

Na podstawie ustawy o orderach i odznaczeniach z 16 października 1992, Virtuti Militari znalazł się w systemie odznaczeń państwowych z powołaną Kapitułą. Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari tworzą Kanclerz Orderu oraz pięciu członków Kapituły, powoływanych przez prezydenta RP spośród Kawalerów tego Orderu, na pięć lat.

Obecnie order może być nadawany podczas wojny lub 5 lat po jej zakończeniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. Kadencja ostatniego członka Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari minęła 22 czerwca 2016 roku W zawiązku z tym, że współcześnie nie istnieje konieczność nadawania Orderu Wojennego Virtuti Militari, obecnie żadne stanowisko nie jest obsadzone.

Współczesnym odznaczeniem wojskowym, nadawanym w czasie pokoju za zasługi bojowe, jest Order Krzyża Wojskowego. Order jest nagrodą za wybitne czyny bojowe połączone z wyjątkową ofiarnością i odwagą w czasie działań bojowych przeciwko aktom terroryzmu w kraju lub podczas użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa w czasie pokoju. Order został ustanowiony z inicjatywy Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego 18 października 2006 r.

Order Krzyża Wojskowego nawiązuje historycznie do Orderu Wojennego Virtuti Militari.

25 lutego 2010 r. został podpisany Akt Braterstwa Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari i Kawalerów Orderu Krzyża Wojskowego, konsolidujący ze względu na podobieństwa Kawalerów obydwu Orderów, oddający i zachowujący jednakże ich indywidualny charakter.

 

Podczas uroczystości Kapituła po raz pierwszy wystąpiła oficjalnie z oznaką Orderu Krzyża Wojskowego w postaci wstążki orderowej umieszczonej na płaszczu.